In de vorige 2 colums bespraken we de Black Lives Matter protesten.
All lives matter
Mijn opmerking ‘All lives matter’ in de column van juni bleek niet eens origineel te zijn. En volgens BLM-activisten slaat het bovendien de plank mis. “Natuurlijk doen alle levens ertoe, maar deze protesten moeten juist gehoor geven aan politiegeweld en racisme gericht tegen zwarte personen… All Lives Matter neutraliseert het feit dat…het nu juist zwarte mensen zijn die voor hun leven moeten vechten”, aldus BLM-activisten tegen de krant The Guardian. “Alle levens doen er pas toe, als ook zwarte levens ertoe doen“, is daarom een leus die veel gehoord en gezien wordt tijden de protesten.
Glamour.nl geeft een vergelijking, want stel; “het huis van je buurman staat in de fik en hij heeft de brandweer gebeld. Jouw huis staat niet in de fik, maar je belt de brandweer om te zeggen dat ze jouw huis éérst moeten komen blussen. Klinkt super dom, hè? Klopt, want dat zou je nooit doen. It’s not where the fire is happening right now. Jouw huis is oké, jouw huis is veilig. Je helpt je buurman. Zo is dat ook met solidariteit voor je zwarte medemens. Het politiegeweld en racisme tegen zwarte mensen in Amerika heeft een kookpunt bereikt, en daarmee wederom allerlei andere vormen van racisme – ook in Nederland – blootgelegd. De pan kookt over, de keuken vat vlam. Help met blussen en vind de goedheid in je hart om éven niet over je eigen huis te beginnen.”
Of stel dat jij verdriet hebt over iets wat jou persoonlijk aangaat. Bijvoorbeeld: jij staat op de Dam om te protesteren over #MeToo. Je staat daar met al je emotie, en iemand tikt je op je schouder en zegt: “Uh, dus kinderarbeid boeit je niet?” Jawel! Natuurlijk wel! Maar daar gaat het nu niet over. Of wanneer jij mensen vraagt om te doneren aan het Kankerfonds, wat zou je er dan van vinden als iemand zegt: ‘Alle ziekten zijn erg, niet alleen kanker.’ Je had dan liever willen horen dat die persoon zei: ‘Natuurlijk heb ik tijd voor het Kankerfonds. Dit is voor jou belangrijk.’ Dan ben je ook eerder geneigd om, als die ander zich bijvoorbeeld inzet voor de Hartstichting, te luisteren naar wat zij vertellen. Is dat niet hoe je deze conversatie wil benaderen? Laat nú de ruimte voor de conversatie over racisme. Luister, zonder je defensief op te stellen. Het kan oncomfortabel zijn, want we zoeken allemaal naar de weg naar een betere toekomst voor iedereen.
Een ander voorbeeld op joop.bnnvara.nl al uit juli 2016 dus 4 jaar geleden: Je afvragen waarom er geen ‘All Lives Matter’ is, is net zoiets als om een ‘Hetero Pride’ vragen, wetende dat hetero’s niet dezelfde discriminatie en vervolging ondergaan als homo’s. En tenslotte nog een versie: Bob zit aan de etenstafel. Iedereen om hem heen krijgt een bord met eten, behalve Bob. Bob zegt, ik heb eten nodig. De anderen zeggen ‘iedereen heeft eten nodig’ en eten door. Hoewel ‘iedereen heeft eten nodig’ een correct feit is, helpt het niets in het feitelijke probleem dat Bob niks te eten heeft!
Tegen ALM
Ik zag ook filmpjes en artikelen over tegenstanders van de ALM.
In het Amerikaanse Indianapolis is een jonge blanke vrouw doodgeschoten op straat na een uit de hand gelopen ruzie over Black Lives Matter.
Op 5 juli was Jessica Doty Whitaker samen met haar verloofde en een bevriend koppel ‘s nachts aan het wandelen en hadden ze een gesprek over Black Lives Matter en de gebeurtenissen van de afgelopen weken. Een passerende groep van vier mannen en een vrouw hoorde een deel van dat gesprek, en ging de discussie aan. Het groepje passanten begon ‘Black Lives Matter’ te scanderen, waarop Jessica ‘All Lives Matter’ antwoordde. Dat zorgde ervoor dat de situatie escaleerde en dat er zelfs wapens getrokken werden. Uiteindelijk sloten ze toch vrede – of dat dachten ze toch – en wandelden beide groepen gewoon verder. Iets verderop bleek echter dat de groep passanten Jessica aan het opwachten was. “We dachten dat ze weg waren, maar ze stonden ons op te wachten toen we onder de brug wilden wandelen. Toen is ze neergeschoten”, aldus haar verloofde, die alles zag gebeuren. De jonge vrouw, zelf verpleegster, werd nog naar het ziekenhuis afgevoerd, maar alle hulp kwam te laat. Ze overleed er aan haar verwondingen en laat een kind van drie jaar achter.
In het DvhN van 25 augustus een paginabreed artikel over historicus Piet Emmer (75). Collega’s verwijten hem de ernst van de slavenhandel en de rol van Nederland te bagatelliseren. Zelf verwijt hij zijn tegenstanders juist ‘activistisch’ om te gaan met de geschiedenis. “De slavernij wordt nu als een stormram gebruikt om allerlei misdaden aan de kaak te stellen… Ik heb in de VS gewerkt en gezien hoe het debat daar is ontspoord. Dat moeten we echt niet hier kopiëren. We leven in een van de rijkste, gelukkigste en meest egalitaire landen ter wereld. Dat verliezen we nu uit het oog. … Verder droeg de trans-Atlantische slavenhandel en slavernij in het topjaar 1770 maar zo’n 5% bij aan onze welvaart… De meeste grachtenpanden in Amsterdam stonden er al voordat Nederland Suriname veroverde… Door sommige historici wordt net gedaan alsof het de kurk was waar onze economie op dreef. Dat is aantoonbaar niet waar”.
Jane Elliot
Ik zag op Facebook een filmpje van Jane Elliot die al sinds de 70’er jaren aan kinderen en studenten de discriminatie onder ogen brengt. Kinderen met bruine ogen werden superieur aan kinderen met blauwe ogen. De blauwogigen kregen een doek om de nek zodat van veraf duidelijk zichtbaar was dat zij ‘maar’ blauwogig waren. De ene groep mocht water drinken bij het fonteintje, de anderen moesten een bekertje gebruiken. Er mocht niet met de anderen worden gespeeld, etc. Binnen een kwartier was de anders zo saamhorige groep gesplitst in zij en wij. Met calling names en vechtpartijen op het schoolplein. De volgende dag deed juf het andersom.
Binnen no-time was het gedrag ook andersom. Aan het einde van de dag was de conclusie van de kinderen dat ze hadden ervaren wat de anderen de vorige dag hadden gevoeld.
Ook bij studenten kregen de ondergeschikten een kraagje. Eentje stond op, wilde perse wat zeggen, haar statement maken, ze moest weer gaan zitten en zwijgen, kon dat niet accepteren, boos, tranen, woede. En vertrok. Een ander merkte op dat ze het nu wel begrepen hadden. Maar Jane Elliot ging door: Op een gegeven moment weet je dat je je punt gemaakt hebt, en daar zou je kunnen stoppen. But you have to nail it down. Want voor mensen die te maken hebben met racisme is er geen mogelijkheid om weg te lopen, om het te stoppen door de deur uit te lopen. Het gaat altijd door, zelfs in hun eigen huis als ze de tv aandoen. Martin Luther King werd neergeschoten omdat hij een statement wilde maken. De studenten hoefden die angst niet te hebben, het was een veilige omgeving. Maar toch een te zware last voor de blanke die zich niet kon inleven.
Keti Koti
Op 1 juli was het Keti Koti dag, Surinaams voor ‘ketenen gebroken’. Op 1 juli 1863 werd in Suriname en de Caribische eilanden de slavernij officieel afgeschaft. De slavenhandel was, onder druk van de Engelsen overigens, al in 1814 door Willem 1 verboden. In 1860 volgde de afschaffing van de slavernij in Nederlands-Indië. In 1863 dus in de Atlantische kolonies.
1834 en 2020
Facebook blokkeert de leden tijdelijk die een zwarte piet op de site zet. De multimedia staan al weer bol van voor- en tegenstanders meningen. Het afschaffen van racisme is niet voldoende, ook zwarte piet moet afgeschaft, aldus de ene partij.
Marten Douwes Teenstra verafschuwde al sinds zijn verblijf in Kaap de Goede Hoop in 1825 de slavernij en pleitte tot bijna zijn dood in 1864 tot afschaffing ervan. Alleen de afschaffing van de handel in slaven was onvoldoende voor hem.
You have to nail it down.
Jaap Tuma, secr. Stichting Ulrum 1834
Bronnen: facebook; glamour.nl; bnnvara.nl; nu.nl; Dagblad van het Noorden.