Vanwege de komende opening van een museum over 1834, en het grootse evenement “Ulrum anno 1834” daar omheen, – wat beide gepland staat voor 2022 – hebben we de (bijna) maandelijkse columns weer opgepakt. Ik was al met een ander thema bezig, maar onderstaande bleek toch dusdanig actueel en toch ‘1834-achtig’ dat ik dat andere onderwerp even verschuif naar later.
Protesten wegens dood George Floyd
Het zal u niet ontgaan zijn; in landen overal ter wereld wordt op grote schaal gedemonstreerd, tegen de dood van de zwarte Amerikaan George Floyd… tijdens zijn arrestatie in het bijzonder en tegen politiegeweld tegen minderheden in het algemeen. Op nu.nl staat een duidelijke tijdlijn van de eerste week van protesten, waarvan hieronder een aantal citaten.
De 46-jarige zwarte Amerikaan George Floyd komt op maandag 25 mei 2020 om het leven in Minneapolis. Hij is aangehouden voor een klein vergrijp, waarna agent Chauvin minutenlang zijn knie op de nek van Floyd houdt, die kort daarna overlijdt. Een video die een omstander maakte van de arrestatie van Floyd begint dinsdagochtend de ronde te doen op sociale media. De beelden spreken het summiere verhaal van de politie tegen.
De dood van Floyd leidde tot hevige protesten in veel Amerikaanse steden. De boosheid heeft ook betrekking op andere recente doden, ook zwart, ook omgekomen door politiegeweld.
Burgemeester David Frey van Minneapolis stelt dat de demonstraties rond de dood zijn ontaard in “binnenlands terrorisme”. Volgens Frey maken andere groeperingen gebruik van de chaos. De Amerikaanse president Donald Trump noemt de demonstranten in Minneapolis “tuig”, stelt hen een ultimatum en vindt dat de burgemeester niet streng genoeg optreedt. Trump suggereert dat de strijdkrachten kunnen worden ingezet om de protesten aan banden te leggen. Het Witte Huis wordt tijdelijk afgesloten vanwege een demonstratie buiten het gebouw.
Begrippen als Nationale Garde, vernielingen, brandstichtingen, winkelplunderingen, avondklok traangas, rubberkogels en pepperspray komen langs in de artikelen. Zeker zes mensen komen om het leven tijdens de demonstraties. De broer van George Floyd, Terrence, bezoekt de plek waar zijn broer stierf. Hij spreekt omstanders toe. “Als ik hier niet sta om gek te worden, als ik hier niet sta om dingen op te blazen, als ik hier niet sta om mijn gemeenschap te verpesten, wat zijn jullie dan aan het doen? Wat doen jullie? Doe dit alsjeblieft op een vreedzame manier.”
Twee autopsies op het lichaam van Floyd concluderen dat hij is vermoord, maar de rapporten verschillen op de details.
De officiële schouwing stelt dat zijn dood werd veroorzaakt door een combinatie van het politiegeweld, een onderliggende hartaandoening en zijn drugsgebruik. De conclusie van een onafhankelijke autopsie in opdracht van de familie luidt dat Floyd “geen onderliggende aandoeningen had die zijn dood veroorzaakten of eraan bijdroegen”.
3 juni: Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft zestienhonderd militairen naar de hoofdstad Washington gestuurd om de burgerautoriteiten te helpen bij het bewaren van de orde tijdens de Black Lives Matter-protesten.
Nederland
Ook in veel steden buiten de VS wordt sinds enkele dagen geprotesteerd. Zo ook in Nederland. [Gelukkig vreedzaam. Maar wel druk.]
In Amsterdam zou op 1 juni een groep van 250 a 300 man samenkomen op de Dam voor een protestdemonstratie. Het worden er meer dan 5000. Daarbij is het niet mogelijk om 1,5 meter afstand te houden [zoals landelijk vanwege de corona opgelegd]. Burgemeester Femke Halsema staat er ook tussen. Halsema kiest ervoor om niet in te grijpen, omdat “optreden kon leiden tot escalatie, geweld, paniek en verdrukking”. Ze krijgt veel kritiek. Met de kennis van nu zou ze de demonstraties op de Dam hebben verplaatst.
De demonstratie in Den Haag wordt verschoven naar het Malieveld waar de 1,5 meter wel kan worden nageleefd.
Op de Grote Markt te Groningen lukt dat ook, ondanks dat ook daar meer betogers komen dan was verwacht. In Rotterdam geeft burgemeester Ahmed Aboutaleb toestemming voor een protest bij de Erasmusbrug in de stad tussen 17.00 uur en 18.30 uur. Even voor 18.00 uur roept de gemeente mensen via Twitter op om niet meer naar de demonstratie bij de Erasmusbrug te komen, omdat het te druk wordt. “Laten we samen 1,5 meter afstand houden”, aldus de gemeente.
Premie Rutte snapt “voor 1000% de protesten tegen de systemische problemen, die ook in onze samenleving zitten, maar tegelijkertijd geldt dat in Nederland een pandemie gaande is en je hebt je ook te houden aan de 1,5 meter, dat is niet onderhandelbaar. En dat is niet alleen de verantwoordelijkheid van de burgemeester van de stad of van de politie, maar dat is ook de verantwoordelijkheid van de individuele demonstranten.” Rutte denkt er niet aan de demonstraties te verbieden. “Demonstreren is een grondrecht.” De vraag of een demonstratie nuttig is, is volgens hem nooit een reden om de regels niet na te leven.
Black Lives Matter
[het leven van zwarte mensen doet ertoe]
Het is niet mijn bedoeling om in deze column de manieren van discriminatie en gevoelens van gediscrimineerden te belichten. Ook niet om u ervan te overtuigen dat/of discriminatie in Nederland en Groningen bestaat. Maar ik zeg u wel; ja, het leven van zwarte mensen doet ertoe.
‘Onze’ Marten Douwes Teenstra was sinds zijn reis naar Afrika, Java en Suriname een abolitionist. Ik kende tot voor kort het woord niet. Abolitionisme is sinds 1787 de term voor het streven van afschaffing van de slavernij. Ook voor Marten deed het leven van zwarten er toe. In 1833 was hij getuige van de executie van zwarte gevluchte slaven, die voor brandstichting waarbij een groot deel van Paramaribo afbrandde, als straf levend werden verbrand. En later [1842] nog weer aanstipte op grond van welk artikel van welke wet een dergelijk barbaars vonnis mogelijk was.
1834 versus 2020
In 1834 was de slavernij nog actueel en de mishandeling van zwarte slaven. In 1834 was er een koning die soldaten stuurde om een groep demonstranten te intimideren. In 1834 waren er demonstranten die de regel dat er niet meer dan 20 personen bijeen mochten zijn, negeerden. Omdat zij geloofden in iets. En dat daarvoor het bestaande moest veranderen.
En ik anno 2020? Ik vraag me af waarom demonstraties worden toegestaan als het risico zo groot is dat de 1,5 meter regel niet kán worden gerespecteerd. Dat de gezondheid van heel veel mensen in gevaar kan komen. Dat er regels zijn met een reden. Waarom die negeren?! All lives matter! Het leven van iedereen doet ertoe.
Ik onderstreep dat er wat moet worden gedaan aan racisme. Maar kon dat niet worden verschoven naar later? Als de corona voorbij is?
Maar, tegelijkertijd denk ik aan de woorden die Frouwe Venema in 1834 tegen haar man zei: Het is tijd Cock, hier moet het gebeuren.
En tegelijkertijd ook respecteer ik de woorden van Rutte dat hij er niet aan denkt om de demonstraties te verbieden, omdat het een grondrecht is. En grondrechten zoals ook in 1848 vastgelegd met vrijheden van godsdienst, onderwijs, meningsuiting, drukpers, vereniging en vergadering, van kiesrecht, scheiding van kerk en staat etc. We hebben ze mede te danken aan de demonstraties van de Cocksianen in 1834.
En ik denk aan de afschaffing van de slavernij in 1863. Waar Teenstra nog veel jaren op heeft moeten wachten.
Maar wat we mede te danken hebben aan hem. Daarover later een keer meer.
Jaap Tuma, secr. Stichting Ulrum 1834
Bronnen: nu.nl; wikipedia.org; De Afscheiding (2018), Marcel de Jong; De negerslaven in de kolonie Suriname (1842), MD Teenstra.
Ps:
ik moet toch even opmerken dat ik in mijn vorige column wat fout heb gezegd. Namelijk dat ik deze altijd vrij hou van eigen mening. Dat zal ik soms wel doen, die vrijheid wil ik me niet ontnemen. Wat wel overeind blijft: Ik schotel u wat voor, u mag zelf uw mening daarover bepalen.